واریز یارانه یا کلاهبرداری پیامکی؟ این پیام‌ها را جدی نگیرید!

کلاهبرداری پیامکی یا فیشینگ پیامکی چیست؟

 کلاهبرداری یا فیشینگ پیامکی (Smishing)، یکی از جدیدترین و شایع‌ترین شیوه‌های مجرمان سایبری برای سرقت اطلاعات و اموال مردم است. در این روش، سودجویان با ارسال پیامک‌های جعلی و ظاهراً معتبر، مخاطب را به گونه‌ای فریب می‌دهند که خودِ قربانی با رضایت کامل، اطلاعات شخصی یا مالی‌اش را در اختیار آن‌ها قرار می‌دهد.

پیامک جعلی یارانه معیشتی نیز با ظاهر رسمی و فریبنده، به‌طور جعلی به نام نهادهای دولتی ارسال می‌شود تا اطلاعات شخصی یا بانکی افراد را سرقت کند.

برای پیشگیری از گرفتار شدن در دام این حقه‌ها، لازم است با نمونه‌های واقعی و رایج پیامک‌های کلاهبرداری آشنا شوید.

نمونه پیامک‌های واریز یارانه یا کلاهبرداری

یارانه شما قطع شد. ثبت نام در لینک زیر:( لینک جعلی سرقت اطلاعات )

واریز یارانه معیشتی شروع شد. 

برای دریافت یارانه معیشتی خود از پیوند زیر اقدام کنید. ( لینک جعلی سرقت اطلاعات )

یارانه شما در سامانه جدید واریز شد! برای دریافت فوری مبلغ اضافی، روی لینک زیر کلیک کنید.  ( لینک جعلی سرقت اطلاعات )

غالباً افرادی که قربانی این نوع کلاهبرداری پیامکی می‌شوند، نه‌تنها هیچ جایزه‌ای دریافت نمی‌کنند، بلکه در برخی موارد با فریب تخفیف‌های ساختگی، مجبور به خرید چندین کالای بی‌ارزش از فروشندگان کلاهبردار می‌شوند.

چگونه پیامک‌های کلاهبرداری یارانه را بشناسیم؟

پیامک‌های جعلی، بر اساس نظر کارشناسان حوزه جرایم سایبری، دارای 5 ویژگی بارز هستند.

• شماره فرستنده: پیامک‌های رسمی یارانه معمولاً از شماره‌های خاص با پیش‌شماره‌های مشخص ارسال می‌شوند.
• لینک‌های مشکوک: هیچ‌گاه روی لینک‌های ناشناس کلیک نکنید، به خصوص اگر دامنۀ آن غیرمتعارف باشد.
• درخواست اطلاعات شخصی: هیچ نهاد رسمی اطلاعات محرمانه مانند شماره کارت بانکی یا کد ملی را از طریق پیامک درخواست نمی‌کند.
• لحنی تهدیدآمیز یا عجولانه: پیامک‌هایی که با تهدید قطع یارانه یا زمان محدود ارسال می‌شوند، اغلب جعلی هستند.
• اشتباهات املایی و نگارشی: وجود غلط‌های نوشتاری نشان‌دهندۀ جعلی بودن پیامک می‌باشد.

کارشناسان حقوقی، در این‌باره می‌گویند: «ارگان‌های دولتی و خدماتی هیچ‌گاه پیامک‌های رسمی خود را از شمارۀ موبایل شخصی ارسال نمی‌کنند. بنابراین، دریافت پیامکی از شمارۀ موبایل با ادعای ارسال از سوی نهادهای دولتی به‌طور قطع نشانۀ کلاهبرداری است. همچنین لینک‌های موجود در این پیامک‌ها را می‌شود با بررسی دامنۀ آن‌ها شناسایی کرد؛ دامنۀ رسمی سازمان‌های دولتی معمولاً به طبق جدول زیر است. اگر لینکی با دامنۀ غیرمرتبط دریافت کردید، باید به جعلی بودن آن شک کنید.»

موفقیت کلاهبرداران پیامکی منجر به سرقت اطلاعات شخصی شما می‌شود و در صورت ذخیرۀ اطلاعات بانکی یا حساب‌های ارز دیجیتال در گوشی، امکان دسترسی غیرمجاز به حساب‌ها نیز افزایش می‌یابد. بنابراین، بهتر است اطلاعات حساس را در تلفن همراه ذخیره نکنید.

بیشتر بدانید: روش‌های استعلام واریز کالابرگ الکترونیکی

5 راهکار مؤثر برای پیشگیری از کلاهبرداری یارانه 

با رعایت پنج راهکار زیر، از اطلاعات شخصی خود در برابر این نوع تهدیدات محافظت کنید:

شناسایی پیام‌های مشکوک

پیام‌های کلاهبرداری اغلب شامل لینک‌های نامعتبر و درخواست اطلاعات شخصی هستند. همیشه فرستنده و محتوای پیام را به دقت بررسی کنید. در صورتی که پیام از منبع ناشناخته‌ای ارسال شده باشد، آن را نادیده بگیرید یا به‌طور کامل صحت آن را بررسی کنید.

استفاده از تنظیمات امنیتی گوشی

بسیاری از گوشی‌های اندروید و iOS، قابلیت شناسایی و فیلتر پیامک‌های ناشناس یا اسپم را به‌صورت پیش‌فرض دارند. فعال کردن این گزینه‌ها به کاهش پیام‌های کلاهبرداری کمک می‌کند.

عدم ارائۀ اطلاعات شخصی

هرگز اطلاعات حساس مانند شماره کارت بانکی، رمز عبور یا کد اعتبارسنجی را از طریق پیامک ارسال نکنید. بانک‌ها و مؤسسات رسمی هیچ‌گاه چنین اطلاعاتی را به این شیوه از کاربران درخواست نمی‌کنند.

تأیید هویت فرستنده

در صورت دریافت پیام مشکوک از طرف بانک یا مؤسسه‌ای، پیش از هر اقدامی با تماس مستقیم با آن سازمان، هویت فرستنده را تأیید کنید. این اقدام از وقوع کلاهبرداری و زیان‌های مالی جلوگیری می‌کند.

آموزش خود و دیگران

آگاهی‌بخشی به خود و اطرافیان دربارۀ روش‌های کلاهبرداری پیامکی و شیوه‌های شناسایی آن، نقش مؤثری در پیشگیری از این جرائم دارد. اطلاع‌رسانی و آموزش، ریسک گرفتارشدن در دام کلاهبرداران را کاهش می‌دهد.

روش‌های رسمی و واقعی واریز و استعلام یارانه

روش‌های رسمی و واقعی واریز و استعلام یارانه به شرح ذیل است:

1. واریز مستقیم به حساب بانکی سرپرست خانوار

یارانه‌های نقدی به صورت خودکار و بدون هیچ اقدام اضافی از سوی شما، مستقیماً به حساب بانکی سرپرست خانوار واریز می‌شوند.

2. استعلام رسمی بدون کلیک بر لینک

استعلام رسمی بدون کلیک بر لینک، به معنای دریافت اطلاعات یا تأیید یک موضوع از مراجع معتبر به‌طور مستقیم است، بدون اینکه روی لینک‌های ناشناس یا مشکوک کلیک شود. این روش امنیت اطلاعات را حفظ کرده و اطمینان از صحت پاسخ‌ها را افزایش می‌دهد.

الف) استفاده از کد دستوری (#1463*500*)

با شماره‌گیری کد ارائه شده از وضعیت یارانه خود بدون نیاز به اینترنت مطلع شوید. پس از وارد کردن این کد، با درج کد ملی، اطلاعاتی از جمله وضعیت واریز یارانه معیشتی به شما نمایش داده خواهد شد. 

ب) استفاده از آدرس سامانه‌های اینترنتی رسمی

1. به سامانۀ «حمایت» به نشانیhemayat.mcls.gov.ir مراجعه کنید و با وارد کردن مشخصات (کد ملی، شمارۀ موبایلِ ثبت شده، کد امنیتی) وضعیت یارانه، مبلغ، تاریخ واریز و دهک درآمدی خانواده خود را مشاهده کنید.
2. استفاده از سامانۀ «دولت من» (my.gov.ir) وضعیت مشمولیت، پیگیری واریز و ثبت درخواست مربوطه را مشاهده کنید.
3. سامانۀ «پیشخوان۲۴» با وارد کردن شماره موبایل سرپرست خانوار (ثبت شده در gov.ir)، وضعیت یارانه، آخرین مبلغ واریز شده و جزئیات آن را مشاهده کنید.

ج) تماس تلفنی یا استفاده از اپلیکیشن‌های بانکی

1. با سامانۀ گویا به شماره 6369-021 برای کسب اطلاعات دربارۀ وضعیت یارانه تماس بگیرید.
2. به بانک مربوط حساب یارانه یا استفاده از اپلیکیشن همراه بانک/ اینترنت بانک برای دریافت گردش حساب و تأیید واریز مراجعه کنید.

به‌عنوان مثال اگر حساب یارانهٔ شما به بانک سپه متصل است کافی است برای فعالسازی پیامک بانک سپه، به شعبه محل یا اپلیکیشن سپه مراجعه کنید تا پیامک‌های مربوط به یارانه را از سرشمارهٔ رسمی بانک دریافت کنید. 

مقایسۀ روش‌های معتبر در مقابل پیامک‌های جعلی

جدول زیر، تفاوت بین روش‌های معتبر اطلاع‌رسانی یارانهٔ معیشتی و پیامک‌های جعلی را نشان می‌دهد:

جمع‌بندی

استفاده از روش‌های معتبر و رسمی در تبادل اطلاعات، نقش مهمی در پیشگیری از کلاهبرداری‌ها و سوءاستفاده‌های ناشی از پیامک‌های جعلی دارد. آگاهی کاربران از شیوه‌های شناسایی منابع معتبر، همراه با رعایت نکات امنیتی، به‌طور قابل توجهی میزان آسیب‌پذیری در برابر این‌گونه تهدیدات را کاهش می‌دهد.