۵۰۰۰ موشک آماده‌اند؛ جنگ نزدیک است؟

به گزارش 9 صبح به نقل از اکوایران، ونزوئلا در حال استقرار تسلیحات  از جمله تجهیزات قدیمی ساخت روسیه است و در حال برنامه‌ریزی برای انجام مقاومت به سبک چریکی یا ایجاد هرج‌ومرج در صورت وقوع حمله هوایی یا زمینی از سوی ایالات متحده است. این رویکرد در واقع نوعی اعتراف ضمنی به کمبود نیرو و تجهیزات در این کشور آمریکای جنوبی محسوب می‌شود.

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، احتمال عملیات زمینی در ونزوئلا را مطرح کرده و  پس از چندین حمله به کشتی‌های مظنون به قاچاق مواد مخدر در دریای کارائیب و استقرار گسترده نیروهای آمریکایی در منطقه  گفته بود: «نوبت زمین رسیده است».  او بعدها انکار کرد که قصد انجام حملات در داخل ونزوئلا را دارد.

روز سه‌شنبه، مقام‌های آمریکایی  اعلام کردند گروه ضربت ناو جرالد فورد -بزرگ‌ترین ناو هواپیمابر جهان- وارد آمریکای لاتین شده است که به طور چشمگیری حضور نظامی ایالات متحده در آب‌های اطراف ونزوئلا را در میانهٔ تنش با این کشور تقویت می‌کند.با ورود جرالد فورد به کارائیب، آمریکا بزرگ‌ترین لشگر کشی نظامی را بعد از حمله به عراق ادامه می‌دهد. 4500 ملوان نیروی دریایی این ناو به 2200 تفنگدار دریایی و 10هواپیمای F-35 ملحق شدند. با این حال، حمله زمینی نیازمند نیروی بیشتری است و احتمالا آمریکا دنبال بمباران و زدن موشک است.

در شرایطی که کاخ سفید در حال بررسی جوانب اقدام نظامی علیه ونزوئلااست، پیشنهادهای روی میز در سه نوع کلی ارائه می‌شود.

نیکولاس مادورو، رئیس‌جمهور ونزوئلا که از سال ۲۰۱۳ در قدرت است، می‌گوید ترامپ در پی سرنگونی اوست و شهروندان و ارتش ونزوئلا در برابر هرگونه تلاش برای این کار مقاومت خواهند کرد. شش منبع آشنا با توان نظامی ونزوئلا گفتند که ارتش آمریکا از نظر توان نظامی بسیار فراتر از ونزوئلاست؛ ارتشی که به دلیل کمبود آموزش، حقوق پایین و تجهیزات فرسوده، تضعیف شده است.

دو منبع آگاه از نیروهای امنیتی دولتی به رویترز گفتند برخی فرماندهان واحدها حتی مجبور شده‌اند با تولیدکنندگان محلی مواد غذایی مذاکره کنند تا بتوانند نیروهای خود را تغذیه کنند، زیرا تدارکات دولتی پاسخگوی نیازها نیست. این واقعیت باعث شده دولت مادورو بر دو راهبرد احتمالی تمرکز کند: یکی مقاومت چریکی که مقامات عالی‌رتبه (بدون توضیحات جزئی) به‌صورت عمومی به آن اشاره کرده‌اند؛ و دیگری راهبردی که تاکنون هیچ مقام رسمی به آن اذعان نکرده است.

ایجاد هرج‌ومرج در خیابان‌ها

براساس منابع و اسناد برنامه‌ریزی چندساله‌ای که رویترز مشاهده کرده، دفاع چریکی که دولت آن را «مقاومت طولانی‌مدت» نامیده و در برنامه‌های تلویزیون دولتی درباره‌اش سخن گفته شده، شامل استقرار واحدهای کوچک نظامی در بیش از ۲۸۰ نقطه مختلف برای اجرای عملیات خرابکارانه و تاکتیک‌های چریکی دیگر است.

استراتژی دوم، موسوم به «ساختن آنارشیسم»، شامل استفاده از سرویس‌های اطلاعاتی و نیروهای مسلح وابسته به حزب حاکم برای ایجاد آشوب در خیابان‌های کاراکاس و غیرقابل‌حکومت کردن کشور برای نیروهای خارجی است. هنوز مشخص نیست دولت در صورت حمله آمریکا کدام‌یک از این تاکتیک‌ها را به‌کار خواهد گرفت. منابع اذعان کردند که هر نوع مقاومت، شانس موفقیت اندکی دارد. یکی از افراد نزدیک به دولت گفت: «در یک جنگ متعارف، حتی دو ساعت هم دوام نمی‌آوریم.»

منبع دیگری آگاه از وضعیت دفاعی و امنیتی ونزوئلا افزود: برخلاف ادعاهای دولت کشور «آماده برای یک درگیری نیست»، «ما آماده مقابله با یکی از قدرتمندترین و آموزش‌دیده‌ترین ارتش‌های جهان نیستیم.»

مقامات دولتی در اظهارات عمومی، تهدید نظامی آمریکا را بی‌اهمیت جلوه داده‌اند. دیوسدادو کابیو، وزیر کشور، در اوایل نوامبر در تلویزیون دولتی با تمسخر گفت: «فکر می‌کنند با چند بمباران همه‌چیز تمام می‌شود؟ در این کشور؟» در حالی که مادورو بارها «سربازان وطن» را وارثان قهرمان استقلال، سیمون بولیوار، خوانده است.

حقوق پایین سربازان

مادورو با پیروی از راهبرد هوگو چاوز، رئیس‌جمهور پیشین، که افسران نظامی را در سمت‌های دولتی همچون وزیر یا مدیر شرکت‌های دولتی منصوب می‌کرد تا وفاداری‌شان را حفظ کند، توانسته است حمایت ارتش را حفظ کند. رهبران نظامی با وجود شواهدی که بسیاری از ناظران بین‌المللی تأیید کردند مبنی بر اینکه نامزد مخالف در واقع پیروز شده بود، از پیروزی مادورو در انتخابات ۲۰۲۴ حمایت کردند. با این حال، به گفته منابع، سربازان باید با شرایط کاری ضعیف کنار بیایند و در صورت وقوع حمله، احتمال فرار از خدمت وجود دارد. سربازان عادی حدود ۱۰۰ دلار در ماه حقوق می‌گیرند، درآمدی بسیار کمتر از حدود ۵۰۰ دلار هزینه ماهانه سبد غذایی پایه طبق داده‌های آوریل «مرکز اسناد و تحلیل اجتماعی فدراسیون معلمان ونزوئلا».

اگر عراق برای جورج دبلیو بوش نسخه‌ای از «نظریه بیگ‌بنگ» در تحول منطقه‌ای بود، آنگاه ونزوئلا برای ترامپ آزمونی برای مهندسی دوباره نیم‌کره غربی به شمار می‌آید.

در سال‌های اخیر، تجربه اصلی آن‌ها مقابله با غیرنظامیان بی‌سلاح در جریان اعتراضات خیابانی بوده است. مادورو گفته است که ۸ میلیون شهروند در نیروهای مردمی (میلیشیا) برای دفاع از ونزوئلا آموزش می‌بینند و بعضی از شهروندان در ماه‌های اخیر به رویترز گفته‌اند آماده‌اند تا برای دفاع از سرزمین‌شان در برابر نیروی خارجی جانشان را فدا کنند.

اما منبعی آگاه از امور دفاعی و امنیتی تخمین زده که در سناریوی «آنارشیسم » تنها بین ۵۰۰۰ تا ۷۰۰۰ نفر مشارکت خواهند داشت، شامل پرسنل اطلاعاتی، هواداران مسلح حزب حاکم و اعضای میلیشیا. در همین حال، حدود ۶۰ هزار عضو ارتش و گارد ملی وجود دارد که به گفته همان منبع، دولت آن‌ها را برای «جنگ مقاومت» به سبک چریکی به‌کار خواهد گرفت.

تجهیزات فرسوده‌اند

منابع به رویترز گفتند تجهیزات نظامی که بخش عمده‌ای از آن ساخت روسیه است و چند دهه قدمت دارد، نامناسب است. ونزوئلا در دهه ۲۰۰۰ حدود ۲۰ فروند جنگنده سوخو از شرکت روسی خرید، اما «در مقابل B-2های آمریکایی، هیچ‌چیز به‌حساب نمی‌آیند»، این منبع اضافه کرد هلیکوپترها، تانک‌ها و موشک‌های ساخت روسیه که قادر به سرنگون کردن هواپیماهایی که نزدیک به زمین پرواز می‌کنند نیز فرسوده‌اند.

وزارت امور خارجه روسیه هفته گذشته گفته بود آماده پاسخ به درخواست‌های کمک ونزوئلاست، و در عین حال از تشدید تنش‌ها پرهیز کرده است. مادورو از مسکو درخواست تعمیر جنگنده‌های سوخو، ارتقای سامانه‌های راداری و تحویل سامانه‌های موشکی کرده است.

یکی از منابع گفت که ۵۰۰۰ موشک ایگلا ساخت روسیه قبلاً مستقر شده‌اند، و دستورات نظامی این است که «پس از دریافت اولین ضربه از گرینگوها، همه واحدها پراکنده شوند یا با سلاح‌های خود عقب‌نشینی یا در مکان‌های مختلف پنهان شوند. هر نیروی نظامی در جهان قدرت ایگلا-اس را می‌داند، و ونزوئلا کمتر از ۵۰۰۰ عدد از آن‌ها ندارد» او افزود که موشک‌های قابل حمل و اپراتورهای آن «تا آخرین کوه، آخرین شهر و آخرین دهکده» مستقر شده‌اند.

بیش از یک‌ دوجین سند آموزشی و برنامه‌ریزی نظامی به تاریخ‌های بین ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۲ که رویترز آن‌ها را دیده، نشان می‌دهد تمرکز بلندمدت بر برنامه‌ریزی برای مقابله با «تجاوزات امپریالیستی» وجود داشته است.  گروه‌های اپوزیسیون ونزوئلا، سازمان‌های غیردولتی، واشینگتن و برخی دولت‌های آمریکای لاتین، دولت مادورو و ارتش ونزوئلا را به ارتباط با قاچاق مواد مخدر متهم کرده‌اند، به‌ویژه در غرب کشور که گروه‌های چریکی کلمبیایی مانند «ارتش آزادی‌بخش ملی» فعال‌اند و کُکا، ماده پایه کوکائین به‌طور گسترده کشت می‌شود. دولت این پیوندها را همواره تکذیب کرده و می‌گوید با قاچاقچیان کلمبیایی مبارزه می‌کند. اما ممکن است مادورو از طریق حضورهایش در تلویزیون دولتی در صدد ارسال پیامی درباره خطرات تهاجم باشد، جایی که مرتباً تجهیزات نظامی را به نمایش می‌گذارد.

«پیام زیرپوستی نه توانایی واقعی نظامی، بلکه بازدارندگی از طریق هرج‌ومرج است: تهدیدی که این تجهیزات ممکن است به دست گروه‌های مسلح، چریک‌ها، شبه‌نظامیان یا نیروهای سابق  ارتش که خشونت و بی‌ثباتی را در خلال یک گذار احتمالی تشدید کند.»